Stereotaktik Radyocerrahi (SRS)

Bazen radyoneurocerrahi olarak adlandırılan stereotaktik radyocerrahi (SRS), beynin veya kafanın diğer bölümlerindeki küçük iyi sınırlanmış bir alana, yüksek doz fokuslanmış radyoterapiyi ifade eder. Bu genellikle bir veya birkaç tedavi seansında verilir. Adında cerrahi içermesine karşın bu yöntem herhangi bir cerrahi işlem içermez ve beynin ve başın bazı tümör ve kanserlerinde kullanılan non-invaziv bir yöntemdir. SRS, beyne sıçramış ikincil kanserlerin , akustik nöronoma gibi yavaş büyüyen iyi huylu tümörlerin tedavi edilmesinde ve bazen de daha önce radyoterapi ile tedavi edilmiş bölgeleri tekrar tedavide kullanılır.
SRS, aynı zamanda, arteriovenöz malformasyonlar ve kompleks trigeminal nevralji  olgularını tedavi içinde kullanılır.

Radyasyon onkologları radyasyon terapistleri, medikal fizikçiler ve hemşirelerin içinde bulunduğu büyük bir uzmanlar grubu tarafından SRS’nin planlaması ve uygulanması yapılır. Genellikle tedaviden önce radyasyon onkologlarının, cerrahların, medikal onkologların, nörologların ve radyologların yer aldığı multidisipliner toplantıda hastalar konuşulur. Bu yöntem her hasta için uygun değildir. Tedaviden önce birçok faktör değerlendirilmelidir. Hastanın genel kondisyonu, şimdiki semptomları ve kanserli dokunun yeri tedaviden önce göz önüne alınması gereken bazı faktörlerdir.

SRS’yi uygulamanın değişik yöntemleri (örnekse; LINAC bazlı, gammaknife, Cyberknife, TOMOTERAPİ) vardır. Fakat tüm sistemlerde ana fikri aynıdır. Tüm sistemler, radyoterapiyi kesin ve güvenli verirken, kanser veya tümörü saran normal dokuya verilecek dozu minimize etmeyi hedeflerler. Bunu sağlamak için takılan bir kafa çemberi veya maske, hareketleri azaltmayı sağlar ve hasta her tedaviyi konforlu olarak kalır. SRS’nin tipi ve SRS alacak bölgelerin sayısına bağlı olarak, hazırlama ve tedavi genellikle toplam olarak 30 dakika ile 1 saat arasında sürer.

SRS’nin verilmesi ağrılı değildir ve genellikle hastalar tarafından iyi tolere edilir. Tedavinin olası yan etkileri tedavinin verildiği alana göre değişiklik gösterir. Bunlar tedaviyi veren radyasyon onkoloğuna danışılmalıdır. Bazı hastalar tedavi sürerken yorgunluk hafif bulantı ve baş ağrısından şikâyet ederler. Bunlar genellikle geçici ve orta şiddettedirler. Diğer seyrek yan etkiler tedaviden aylar veya yıllar sonra ortaya çıkabilirler. Fakat bunlar sık değildir. Titiz bir planlama ve tedavi uygulaması bu yan etkileri en aza indirir.